La toute première boîte de crayons qu’il a reçue quand il était enfant a profondément marqué Raoul Servais. Imaginer quelque chose et le voir prendre forme sur le papier tenait du miracle pour ses yeux d’enfant. Découvrir comment étaient créés les mouvements de Félix le Chat à l’écran fut une autre source de fascination. L’émerveillement et le mystère entourant les films d’animation ont semé les graines de sa passion. Servais : « Il n’existait pas d’école pour apprendre ce métier, ni de documentation. J’ai visité des studios d’animation à Anvers et Paris, mais ils ne révélaient pas leurs techniques par crainte de la concurrence. C’était à un point tel que les techniciens d’animation n’avaient aucun contact avec les dessinateurs et inversément pour éviter qu’une même personne connaisse l’ensemble du processus. Après de nombreuses expériences, j’ai fini par découvrir comment réaliser un film d’animation. »

Trop souvent on pense qu’en montage il faut d’abord travailler la narration en trouvant la structure du film, puis le rythme en affinant les durées. Pour moi c’est impossible. Ce serait comme dissocier le fond de la forme, la pensée du sensible. Le rythme, c’est le cœur d’une œuvre, son souffle. C’est aussi l’association des couleurs, des formes, des lignes.

“The real is what is. It sounds simple. And yet, if we try to define it, we are struck by dizziness. The question likely is how do we humans relate to what is? ”

“De werkelijkheid, dat is wat is. Dat klinkt eenvoudig. En toch, als we haar proberen te definiëren, worden we er duizelig van. De vraag is waarschijnlijk hoe wij, mensen, in contact kunnen treden met wat is?”

Een film als Méditerranée leert ons dat de tijd zich kan openen door zijn aanwezigheid te ontvouwen. Het is Jean-Daniel Pollets grote doorbraak en het maakt deze film tot een meesterwerk waarnaar we eindeloos kunnen blijven kijken zonder dat de film veroudert of aan kracht inboet, zonder dat de woorden – dwingend, somber, inwijdend, doordrenkt van de immense gloed van de zon – ons ooit de indruk geven dat we ze al gehoord hebben.

De verklaring die hierna volgt is gewijd aan de taalvorm van de audiovisuele massamedia – dat wil zeggen, het gebruik door de MAVM (Mass Audio-Visual Media) van een repetitieve, gestandaardiseerde structuur en een ingekorte tijd en ruimte, om zo de toeschouwer te controleren. Ik concentreer me op dit weinig bediscussieerde aspect van de media omdat het een essentiële rol heeft gespeeld in de ontwikkeling van de narratieve structuur die al van kracht is en wordt afgedwongen sinds de geboorte van cinema.

Before the premiere at the 2018 Cannes filmfestival, Emmanuel Burdeau talked to Wang Bing about his colossal documentary work Dead Souls. “As it is often the case, though, the problem was the solution: I finally understood that it was this gap that would be the subject of Dead Souls. I finally realized that what interested me through the memory of the survivors was to be able to touch upon the reality of those who had died. But all this remains very theoretical... From a practical standpoint I still didn’t know how the reality of those who were dead was going to come forth from the testimonies of those who were, on the contrary, still alive and who, when they were interviewed, spoke mostly of just that: the fact that they had survived. ”

La mort est une voleuse d’oiseaux.
Et c’est par elle que je sais maintenant,
Que j’étais un oiseau.

Ik zou graag enkele gedachtes delen die zich vormden na een aantal ervaringen met het acteren voor een camera. Deze ervaringen zijn heel specifiek en persoonlijk, maar hebben volgens mij de mogelijkheid om een algemener begrip te schetsen van acteren voor een camera en zelfs film en theater in het algemeen. Aan de hand van persoonlijke ‘waarheden’ kwam ik tot een paar verzamelbegrippen die werkzaam kunnen zijn wanneer we over acteren trachten te spreken.

Twee gezichtspunten op de wereld en op de geschiedenis dienen zich aan. Eerst de vogelvlucht van de uil, soeverein nachtdier met scherpe klauwen en ogen die het donker oplichten, dan de zoekende draf van een kattin die haar weg baant in een wereld, die haar nu eens vijandig gezind is, haar dan weer haast achteloos liefkoost. Je lijkt als kijker de hele tijd op het punt te staan iets groots te ontdekken, tegelijk bovenaanzicht en “middeninzicht” te bezitten, tegelijk fragment en geheel, geleefde en historische tijd te kunnen aanschouwen. Het is alsof je heel even kunt zien dat wat zich hier afspeelt, ook elders is, als de beide zijden van een omgevouwen blad papier.

At the edge of Anne-Marie Miéville’s films, even before the story wriggles its toes, with the first breath recorded by the camera, a resounding gust of air initiates a threshold at which to place the spectator. Strictly in the present. One foot outside, one foot inside. We could be under the illusion that we’re attending the making of the film (sometimes even the prelude to the shooting itself) and that what goes on there, the dramatic moment, is also ours. 

Nina de Vroome on Etangs Noirs (2018) of Pieter Dumoulin and Timeau De Keyser: “The face of Jimi (Cédric Luvuezo) lightens in the dark. It is a face that listens, that watches, that goes around in the night to look for Sayenna Calmels and to give her the package that was delivered to him by mistake.”