After independent films first appeared on the Chinese cinematic landscape three decades ago, they gradually became the method of choice among young Chinese filmmakers. The large number of Chinese independent films also transformed the broader creative ecosystem by bending the constraints of China’s once-monolithic state-controlled film system. These positive developments gave many filmmakers great optimism and confidence in the future of Chinese film. In recent years, however, domestic political changes and the effects of the pandemic have essentially put a halt to the development and production of independent films in China. There are very few directors left who continue to create independent films.

Le cinéma indépendant a fait son apparition en Chine il y a 30 ans et s’est progressivement imposé comme la voie principale des jeunes cinéastes pour réaliser des films. Beaucoup de ces œuvres cinématographiques indépendantes ont transformé l’environnement créatif général du cinéma en Chine et ont fait évoluer les contraintes de production au sein de ce système si particulier qu’est le cinéma officiel chinois. Ces développements positifs ont donné confiance à de nombreux cinéastes et ont porté de grands espoirs pour l’avenir du cinéma chinois. Pourtant, l’évolution politique de la Chine et l’impact de l’épidémie de Covid de ces dernières années ont pratiquement mis à l’arrêt la création et le tournage de films indépendants chinois, si bien que seule une poignée de réalisateurs persévèrent encore dans cette voie aujourd’hui.

“Ryuji and I are from different countries, but when making movies together, when making a life together, our differences allow us to view people and situations from different perspectives. And so we decided to use ten months to shoot Stonewalling, and use the perspective of time and its changes to help us find the character and film’s essence.”

André Delvaux, de vader van de Belgische cinema die prijzen en gouden medailles kreeg op tal van festivals, was een cultureel ambassadeur voor zijn land, dat hij wereldwijd heeft doen schitteren. Zijn diepe band met de kunsten, waarvan hij een originele synthese biedt, maakt van hem een dichter met een onvergetelijk beeldende stijl.

Displacement in relation to language stands at the center of André Delvaux’s troubling and troubled Un soir, un train (1968) – so precisely and so relentlessly that even the disquiet created by the collision of disparate nouns in the poetic title (a time and a place/thing/vehicle, improbably yoked together like a chance meeting between a sewing machine and an umbrella on a dissecting table) arguably becomes lost or at least diluted in its English translation.

Film, in een tijd waar er nog geen televisie bestond, leefde niet enkel op het scherm, daar in een zaal. Film leefde voortdurend als zovele flarden en beelden die het dagelijkse leven kleurden en overspoelden. Ook in gesprekken die – overigens ook over gelezen romans – het kind dat ik was met frustratie en verlangen vervulde. Ik moest het voorlopig maar al te vaak met snippers doen.

I don’t know if I lacked the courage to make a feature film or if I was genuinely attracted by the idea of recounting reality... because that’s the place where you get really close to people. What I was looking for was the cinema of the real, which has nothing to do with the cinema of reality, because the real is what underlies reality, it is what comes up when you succeed in explaining what happens beyond appearances.

Cecilia Mangini (Mola di Bari, 31 July 1927 – Rome, 21 January 2021) was the first Italian woman with the audacity to step behind the camera to document the socio-political transformations of post–World War II. A photographer, essayist, and filmmaker, she dedicated her whole life to militant cinema, an adjective – she used to say – “that today sounds like a profanity”.

Sabzian organiseerde drie rondetafelgesprekken met respectievelijk studenten en alumni van KASK, LUCA en RITCS, en meer specifiek van de richtingen die studenten “opleiden” tot filmmaker. De opleiding aan het KASK in Gent is ingebed in een grotere kunstacademie. Op de website van KASK lezen we dat via de ateliers Fictie, Documentaire en Audiovisueel onderzoek de student begeleid wordt in diens “ontwikkeling tot een maker met een gedragen visie”. Daarbij schept de opleiding “ruimte om te experimenteren en grenzen te verleggen in denken en doen”, en “techniek staat er altijd in dienst van een artistieke zoektocht naar een eigen audiovisuele taal.” In deze gesprekken nemen we de ervaringen van de studenten zelf onder de loep. Hoe hebben zij de opleiding beleefd? Hoe hebben ze hun eigen artistieke ontwikkeling beleefd? En belangrijk: hoe zien zij hun toekomst na de opleiding?

Sabzian organiseerde drie rondetafelgesprekken met respectievelijk studenten en alumni van KASK, LUCA en RITCS, en meer specifiek van de richtingen die studenten “opleiden” tot filmmaker. LUCA in Brussel stelt zich voor als een opleiding die zich richt op de ontwikkeling van het auteurschap van de student: “In de opleiding Audiovisuele Kunsten van campus LUCA Brussel leer je je eigen films realiseren. Je verkent het brede spectrum van de audiovisuele kunsten en ontwikkelt daarbij de nodige vaardigheden. … Je eigen stem en verbeelding zijn cruciaal. Het is jouw signatuur die je audiovisuele creatie tot de jouwe maakt.” In deze gesprekken nemen we de ervaringen van de studenten zelf onder de loep. Hoe hebben zij de opleiding beleefd? Hoe hebben ze hun eigen artistieke ontwikkeling beleefd? En belangrijk: hoe zien zij hun toekomst na de opleiding?

In mijn nimmer aflatende zoektocht naar andere manieren van kijken en andere manieren om beelden te maken, botste ik op dit citaat van Anne Carson. Het onderzoeksgebied van wat het betekent te kijken werd plots heel avontuurlijk en leek het belang te omvatten van wat zou kunnen zijn.

La maman et la putain is a film about la parole without any action. Eustache’s brutally honest dissection of post-May ’68 fatigue, when the promises of ’68 turned out to be shattered illusions – failed and meaningless – is also a critique of le couple libre, of the affective and sexual morals of sexual liberation. Love is not free and happy, concludes Eustache. Love is pain. Love is devastating, but it is perhaps also the only salvation. “Comes love, nothing can be done.”

Since September 2021, argos in Brussels has been showing a five-part exhibition of Alexander Kluge’s Minutenfilme [Minute-films]. The Minutenfilme often distil multilayered themes in summary form. Alexander Kluge: “You see, the rough simplicity of a murder ballad, this popular fairground narrative, easily leads you to high scholasticism with the question “How does God work?”, to which of course no one knows the answer. To reconnect this is my true passion. In this, I’m the executive body of Benjamin, Adorno, Horkheimer and a slew of other great minds.”

Seit September 2021 zeigt das argos in Brüssel eine fünfteilige Ausstellung mit Alexander Kluge’s Minutenfilmen. In den Minutenfilmen sind oft sehr vielschichtige Themen im kurzen Format destilliert. Alexander Kluge: “Sie merken: Sie kommen mit dieser robusten Einfachheit der Moritat, also einer volkstümlichen, jahrmarktgebundenen Erzählweise ohne Weiteres in die Hochscholastik mit der Frage: “Wie arbeitet Gott?”, was ja keiner weiß. Dies wieder zu verbinden, das ist meine ganze Leidenschaft. Und da bin ich ausführendes Organ von Benjamin, Adorno, Horkheimer und einer ganzen Horde weiterer guter Geister.”

Misschien maakt dit het festival zo uniek: de krampachtige zoektocht naar betekenis die het festivalcircuit typeert, waarbij échte risico’s in de programmatie uit de weg gegaan worden, wordt hier grotendeels vermeden. Ligt dat enkel aan de “oude” films? Niet echt. Hoe vreemd het ook mag klinken, Il Cinema Ritrovato is een festival waar films niet alleen geprogrammeerd maar ook daadwerkelijk bekeken worden.

Ik heb een zin gekozen uit het boek van Helmut Färber over D.W. Griffiths A Corner in Wheat. Ik had het hele boek kunnen kiezen. Färber is niet iemand die je citeert. Je moet hem lezen. Ik heb voor deze zin gekozen omdat hij niet alleen op Griffiths film van toepassing is, maar ook op Färber zelf. Waar ik cinema en wat er tegenwoordig over geschreven wordt veelal ervaar als een gebied gekenmerkt door een al te opgewonden vaagheid, herinnert hij me er in elke tekst aan dat er een nuchtere werkelijkheid schuilgaat achter beelden en geluiden en woorden. Ze hebben allemaal te maken met werk en mens-zijn.

In plaats van een chronologisch verhaal behandelt Paranoid Park de tijd op een impressionistische manier, met bijzondere aandacht voor filmische vormen. Net zoals de skaters die meanderend over de skateramp glijden, explosieve snelheid winnen en dan in de lucht vertragen tot een stil, gewichtloos ogenblik, zo is Paranoid Park een compositie van verschillende tempo’s en sensaties. De gewichtloze staat van een skater tijdens zijn sprong is het zwaartepunt van de film. Tussen stijgen en vallen bestaat er een stilte, een moment waarop alles nog onbeslist lijkt. Paranoid Park onderzoekt deze hangende tijd, een scharniermoment in het leven van Alex.