We zien hoe Hedda zich verveelt, hoe ze (ertegen) vecht – ‘strijd’ is meteen ook de betekenis van de naam ‘Hedda’ –, maar we hebben het raden naar de werkelijke inzet van die strijd, naar de diepere gronden van haar verveling. Ibsen spint een fijnmazig web van verklaringen, herinneringen en intriges om haar heen, maar Decorte verweet Ibsen zijn ziekelijke drang tot intrige, schrapte enkele passages over het verleden van Hedda en vertikt het om haar gedrag te duiden. We zien haar praten, inwendig briesen, en uiteindelijk zwijgen. Enkel haar daden zijn onloochenbaar.

“Behind her eyes I saw something – a light. And that light reminded me of a child’s eyes. I thought, “She’s there and we know that she’s there looking out from behind her eyes.” Eyes talk to us in these ways. When it dawned on me that a second chance to record her was unlikely, I realized that for the most part this would be the way to have her appear in the film. I thought it would probably be the only way to make people feel that she’s there, she’s alive, she’s still alive.”

Fictie is overal. De vraag is: waar situeren we het beginpunt van fictie? Welke schikking zorgt ervoor dat er iets gebeurt? In zekere zin kunnen we zeggen dat er sprake is van fictie zodra een soort narratief ons vertelt of laat zien dat er iets gebeurt. Daarom ben ik in mijn recente werk vooral geïnteresseerd in het verkennen van de grenzen van fictie, de grens tussen ‘er gebeurt niets’ en ‘er gebeurt iets’. 

Cinéma vertical, films qui marchent. Cinéma horizontal, films qui gisent. Des uns aux autres s’ouvrent le même temps, la même durée étrangère aux lois du travail, de la raison et de la santé. Comment, et jusqu’à quand, une vie peut-elle se prolonger, à partir du moment où elle semble comme sortie d’elle-même ? De quelles virtualités d’action l’inaction a priori la plus complète est encore grosse ? De l’infatigable marche à la fatigue des gisants, s’il y a un spectaculaire bouleversement des postures, se développe aussi une commune persévérance : le geste de Wang Bing dégage d’ultimes fragments de possible du cœur de l’épuisement.

Certain Women maakt subtiel het onderscheid tussen zelfstandig besliste trajecten en trajecten die opgedrongen of georganiseerd worden door anderen – laten we eerlijk zijn: door mannen. Kadreren is het grote avontuur, ieder discours wordt door Reichardt vermeden. De decoupage is een skelet dat belichaamd wordt met lucht en licht, met de rusteloze aanwezigheid van de acteurs – de interieurs zijn doorspekt met ramen, met voorruiten, met vensters die de ruimte onthullen en haar openen naar licht, lucht, de beweging buiten en naar het weer.

Chez Reichardt, les actrices, jamais statiques, électrisent les cadres comme les trains électrifient le paysage. C’est une cinéaste qui raconte les trajets comme inévitables. Qui happent les personnages. À travers le trajet physique et anxieux, pas seulement mais singulièrement de femmes, elle élabore sa prose, fouettée par l’air, son « lieu descriptif », où la durée et le mouvement sont favorables à la remontée de trésors expressifs sur la peau, dans la démarche et le regard des actrices. 

Op het eerste gezicht lijkt het een tegenstrijdigheid, een historische ironie: Jean-Louis Comolli – de redacteur van Cahiers du Cinéma tijdens hun althusseriaans-marxistische periode in de late jaren zestig en vroege jaren zeventig, de auteur van enkele van de belangrijkste kritische teksten over het ideologische karakter van de ‘realiteitsimpressie’ in cinema (‘Cinéma/idéologie/critique’, een redacteursmanifest dat mede ondertekend werd door Jean Narboni, en de reeks artikelen ‘Technique et idéologie’) – die zich ontpopt heeft tot een productieve en hoog aangeschreven filmmaker, met een filmografie die loopt van de jaren zeventig tot nu en die meer dan vijftig werken omvat, zowel voor cinema als voor televisie. Is deze overgang van filmtheorie naar filmpraktijk een verbluffende ommezwaai, een daad van theoretische afvalligheid tegenover de revolutionaire geest na ’68 – zoals gewoonlijk het geval is bij voormalige soixante-huitards? Geenszins.