Prisma #2

“Impossible is nothing. Just do it. Where amazing happens. Is it in you? ...” Slogans van reclamespotjes met Amerikaanse basketbalsterren doen een beroep op de persoonlijke ontwikkeling van buitengewoon talent, dat schijnbaar iedereen voor het grijpen heeft, als was het een eenvoudige aankoop. Het leven is sport, en sport is presteren. Basketbal, zegt Brett Kashmere in zijn documentaire From Deep (2014), gaat in essentie over “verticale aspiratie in een horizontale ruimte” en dat maakt het typisch Amerikaans. Ontstaan als indoor vrijetijdsbesteding voor blanke studenten groeide basketbal uit tot een van de populairste sporten. Die evolutie, geeft From Deep aan, liep parallel met de burgerrechtenbeweging en de doorbraak van de hiphopcultuur. Basketbal vereenzelvigde zich met de stedelijke, Afro-Amerikaanse cultuur. Improvisaties op speelpleintjes vonden hun weg naar grote sportarena’s. Ondertussen gingen raciale stereotyperingen tot de kern van de sport behoren, in de manier waarop ze beoefend werd en in haar commerciële imago. Twee supersterren uit de jaren 80, Larry Bird en Magic Johnson, verpersoonlijkten de tegenstellingen blank versus zwart, stoïcijns versus extravert, hardwerkend versus speels, ruraal versus stedelijk … Fictiefilms surften mee op die golf: Hoosiers, He Got Game en … White Men Can’t Jump. Deels vormgegeven als mixtape laat From Deep fictiescènes, muziekclips, commercials en sportbeelden op elkaar inwerken. Succesvolle (zwarte) spelers worden als aan te prijzen merken gedepolitiseerd. Straatcultuur mag tickets verkopen, maar hoort in het gareel te lopen. Al toont Kashmeres eind vorig jaar als kort vervolg uitgebrachte desktopdocumentaire Cleaning the Glass hoe spelers de I can’t breathe-actie tegen politiegeweld steunen. Gedoogd engagement? Het alternatief voor de vermarkte orde is volgens From Deep te vinden in het pleintjesbasketbal. Deze werkelijk gemeenschappelijke, horizontale plekken drukken spel, poëzie en vrijheid uit. Het leven is sport, en sport is improviseren.