Passage: Patrick Holzapfel

VERTAALD DOOR TRANSLATED BY TRADUIT PAR Sis Matthé

(1) A Corner in Wheat (D.W. Griffith, 1909)

“De film is uniek gebleven; dat hij zo gewaagd lijkt, pleit tegen de filmgeschiedenis.”1

Ik heb een zin gekozen uit het boek van Helmut Färber over D.W. Griffiths A Corner in Wheat. Ik had het hele boek kunnen kiezen. Färber is niet iemand die je citeert. Je moet hem lezen.

Ik heb voor deze zin gekozen omdat hij niet alleen op Griffiths film van toepassing is, maar ook op Färber zelf. Waar ik cinema en wat er tegenwoordig over geschreven wordt veelal ervaar als een gebied gekenmerkt door een al te opgewonden vaagheid, herinnert hij me er in elke tekst aan dat er een nuchtere werkelijkheid schuilgaat achter beelden en geluiden en woorden. Ze hebben allemaal te maken met werk en mens-zijn.

De structuur van Färbers boek (een van drie verwante werken, de andere twee gaan over de eerste 47 shots van Yasujirō Ozu’s Sōshun en Partie de campagne van Jean Renoir) beschrijft zijn methode en filosofie. Eerst wordt elk shot geanalyseerd, met een gedetailleerde beschrijving van wat er te zien en te horen is. Daarna volgt een kritische analyse van de film, die onthult hoe de film in elkaar zit en hem situeert in de filmgeschiedenis. Op die manier wordt de film niet louter beschouwd als een audiovisuele vertelling met wat emoties erbij, maar als een architectonisch bouwsel, dat door Färber steen voor steen gedeconstrueerd wordt om te onthullen waarom het blijft staan.

Dit tweede deel gaat vergezeld van een ontzettend rijke verzameling voetnoten, een soort serieus antwoord op Gottlieb Wilhelm Rabeners Hinkmars von Repkow Noten ohne Text. Het is in Färbers voetnoten en uitgebreide appendix dat ik ontdekte dat elk woord dat ik gebruik honderden mogelijke associaties oproept. Je kunt altijd verder denken, altijd nog preciezer zijn. Bescheidenheid is waar het om draait. In plaats van iets te beoordelen en vervolgens argumenten te vinden waarom men er op een bepaalde manier over denkt, durft Färber geen mening te geven voor hij alles gezien en over alles nagedacht heeft. Zijn werk is luxe maar het is echt werk. Een film echt bekijken is werk.

Färber geeft zijn boeken zelf uit want hij is een volleerd drukker. Alles wordt met zorg gedaan. Ik schaam me altijd een beetje bij het lezen van zijn teksten, want hoewel ik films net zo serieus tracht te nemen als Färber, neem ik mezelf en mijn eigen gevoelens ten opzichte van de films uiteindelijk serieuzer. Ik heb de neiging om uit het hoofd te schrijven in plaats van steeds opnieuw te kijken. Ik heb de neiging om alleen aandacht te besteden aan de elementen van een shot die mij aanspreken in plaats van rekening te houden met de elementen die me ontgaan. Ik ben eerder slordig dan grondig. Ik heb de neiging de volgende film te zien nog voor ik de vorige heb begrepen. Ik schrijf eerder om mijn gevoelens ten opzichte van de film te vergeten dan om ze te proberen te vatten.

Naar mijn mening zijn er te veel filmdenkers die winst halen uit het aantal films dat zij gezien hebben en zijn er te weinig filmdenkers zoals Färber, die leven van hoe zij één enkele film zien. Hij blijft uniek; dat hij zo gewaagd lijkt, spreekt tegen de filmgeschiedenis.

  • 1Origineel citaat: “Der Film ist einzeln geblieben; dass er so kühn erscheint, spricht gegen die Filmgeschichte.”

Beeld uit A Corner in Wheat (D.W. Griffith, 1909)

PASSAGE
07.09.2022
NL FR EN
In Passage, Sabzian invites film critics, authors, filmmakers and spectators to send a text or fragment on cinema that left a lasting impression.
Pour Passage, Sabzian demande à des critiques de cinéma, auteurs, cinéastes et spectateurs un texte ou un fragment qui les a marqués.
In Passage vraagt Sabzian filmcritici, auteurs, filmmakers en toeschouwers naar een tekst of een fragment dat ooit een blijvende indruk op hen achterliet.
The Prisma section is a series of short reflections on cinema. A Prisma always has the same length – exactly 2000 characters – and is accompanied by one image. It is a short-distance exercise, a miniature text in which one detail or element is refracted into the spectrum of a larger idea or observation.
La rubrique Prisma est une série de courtes réflexions sur le cinéma. Tous les Prisma ont la même longueur – exactement 2000 caractères – et sont accompagnés d'une seule image. Exercices à courte distance, les Prisma consistent en un texte miniature dans lequel un détail ou élément se détache du spectre d'une penséée ou observation plus large.
De Prisma-rubriek is een reeks korte reflecties over cinema. Een Prisma heeft altijd dezelfde lengte – precies 2000 tekens – en wordt begeleid door één beeld. Een Prisma is een oefening op de korte afstand, een miniatuurtekst waarin één detail of element in het spectrum van een grotere gedachte of observatie breekt.