Chantal Akerman, une cinéaste à Bruxelles
Van 4 oktober tot eind juli 2024 viert Brussel Chantal Akerman, haar werk en haar persoon, in de vorm van een cinematografisch, artistiek, literair en architecturaal parcours doorheen Brussel. Cinema Palace trapt dit eerbetoon op 4 oktober af met de avant-première van Toute une nuit in aanwezigheid van actrice Aurore Clément en Caroline Champetier, DOP van de film. De release van de film, gerestaureerd door CINEMATEK, volgt de dag erop, op 5 oktober. Toute une nuit, een film over verlangen en de overrompelende kracht van gevoelens, werd precies 40 jaar geleden opgenomen in Brussel, met “zijn bakstenen en zijn New Yorkse horizontaliteit” (Akerman). We zien de hoofdstad, die vandaag een andere textuur vertoont. Ook presenteert cinema Palace een tentoonstelling met archiefstukken die door de Fondation Chantal Akerman worden bewaard: pers- en productiedocumenten, intentieverklaringen, scripts en knipsels die tevens de basis vormen voor een rondleiding door de stad, op zoek naar het Brussel dat vandaag niet meer bestaat, omdat het een architectonische en stedenbouwkundige ontwikkeling heeft doorgemaakt.
Op 5 oktober verwelkomt CINEMATEK dan Aurore Clément, die speelt in alle films van Les Rendez-vous d’Anna tot en met Demain on déménage. Zij komt voorlezen uit Chantal Akermans boek Une famille à Bruxelles, waarbij ze de lezing – die ze vroeger samen met de cineaste uitvoerde – aanpast. Daarop volgt een uitzonderlijke vertoning van de eerste vier kortfilms die Chantal Akerman in de zomer van 1967 maakte voor haar toelatingsexamen voor filmschool INSAS, films die onlangs in de collecties van CINEMATEK werden teruggevonden. De films van elk 2 minuten, gedraaid in Brussel en aan de Belgische kust, nog voor het emblematische Saute ma ville uit 1968, tonen reeds Akermans filmtaal.
Op 6 oktober presenteert Bozar Selfportrait/Autobiography: a work in progress uit 1998, een installatie die zelden wordt getoond en waarin Akermans voice-over de rode draad vormt en – via beelden van films die haar carrière hebben gemarkeerd en fragmenten uit Une famille à Bruxelles – haar persoonlijk parcours hersitueert. Op 21 oktober is er de Belgische première van Hôtel des Acacias, een filmoefening uit 1982 gemaakt door INSAS-studenten tijdens een atelier onder leiding van Chantal Akerman. Ten slotte sluit het BAFF (Brussels Art Film Festival) in november het najaarsprogramma af met de onuitgegeven documentaire Autour de la Folie Almayer – een making-of van Akermans laatste fictielangspeelfilm (onder voorbehoud).
Op 8 oktober neemt Géry Leloutre, stedenbouwkundige, architect en professor aan de ULB, bezoekers van de die dag geplande vertoning van Toute une nuit mee op wandel door het filmdecor van de film, het centrum en de rand van Brussel. Met de film vers in het geheugen krijg je een beeld van de periode van beroering en ontwikkeling die Brussel in die jaren doormaakte.
Vanaf het voorjaar van 2023 nemen andere culturele partners dan het voortouw en zullen zij het avontuur verderzetten dat zal leiden tot, onder andere, een volledige retrospectieve in CINEMATEK en een grote tentoonstelling in Bozar. Zo zal de leegte die Chantal Akerman sinds haar dood heeft achtergelaten een beetje gevuld worden. Want Brussel mist een van de grootste cineastes van de 20e eeuw, wereldwijd bewonderd en geprezen om haar visionair oeuvre en de universele vragen die erin gesteld worden.
Beeld: Micheline Pelletier
